Inovaciona delatnost je prvi put regulisana u Srbiji prethodno važećim Zakonom o inovacionoj delatnosti iz 2005. godine. Usled raznih nedostataka koji su uočeni tokom primene ovog zakona javila se potreba za fleksibilnijim i svežijim rešenjima, prevashodno zbog novih finansijskih modaliteta.
Stoga je donet novi Zakon o inovacionoj delatnosti („Zakon“), koji je stupio na snagu početkom januara ove godine.
Glavne novine Zakona su: (i) definisanje novih inovativnih subjekata (startap, spinof), kao i investitora u inovacionu delatnost (poslovni anđeli), (ii) predviđeno je uspostavljanje mreže naučno-tehnoloških parkova kao savetodavnog tela u okviru Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja kao i (iii) uspostavljanje novog Registra subjekata nacionalnog inovacionog sistema koji od sada vodi Fond za inovacionu delatnost („Fond“), čime je i nadležnost Fonda proširena.
Zakon pored startapa uvodi i pojam spinof što predstavlja startap koji je osnovala postojeća kompanija sa ciljem razvoja i komercijalizacije inovacija. S druge strane, pojam anđeoskog investiranja je do donošenja Zakona često bio nepoznanica bankama i državnim institucijama.
Uvođenjem jedinstvenog Registra subjekata nacionalnog inovacionog sistema, koji vodi Fond, omogućava se svim subjektima nacionalnog inovacionog sistema da se u njega upišu. Na ovaj način im se olakšava da se bez dodatnih procedura legitimišu pred državnim organima i drugim privrednim subjektima, a prevashodno investitorima.
Svrha vođenja registra je vođenje brojčane evidencije subjekata nacionalnog inovacionog sistema, kao i olakšan pristup finansiranju inovacione delatnosti, ekonomskim podsticajnim merama i stimulativnim procedurama i postupcima.
Zakonom su takođe otklonjeni nedostaci ranije važećeg zakona u vezi sa odredbama koje su regulisale prava intelektualne svojine nad rezultatima inovacionih i razvojnih projekata. Ove odredbe su bile manjkave jer nisu bile u saglasnosti sa pravnim okvirom Srbije koji reguliše zaštitu i korišćenje prava intelektualne svojine. Ovom novinom ističe se značaj upravljanja intelektualnom svojinom nastalom u okviru naučnoistraživačke organizacije.
Glavni cilj Zakona je kreiranje povoljnog ambijenta za razvoj inovacione delatnosti u Republici Srbiji. Prošla godina je inače bila rekordna za domaće startape. Srpski startapi su u 2021. godini privukli više od 123 miliona evra investicija. Imajući to u vidu, kao i nova zakonska rešenja, u toku ove godine možemo očekivati dodatni ubrzani razvoj domaćeg startap ekosistema.
Za više informacija o ovoj temi kontaktirati:
Goran M. Ćiraković, advokat
goran.cirakovic@gclegaltax.com
Fotografija: Pixabay